حواشی تولید و اکران پایان نامه ها هراس از ساخته شدن یک فیلم

روح الله شمقدری، تهیه کننده فیلم «پایان نامه» چند روز پیش در یک نشست به افشای واقعیت هایی تکان دهنده درباره کارشکنی علیه این فیلم پرداخت. در این نشست که در خبرگزاری فارس برگزار شد، جزئیاتی پیرامون فشارهای مخالفان فیلم گفته شد. آنچه می خوانید گزارشی است از حرف های شمقدری در این نشست.
آغاز فشارها
در پیش تولید دچار اتفاقات و حاشیه های زیادی بودیم. ذهنیتی که از «پایان نامه» در اذهان بخشی از اهالی سینما وجود داشت، مصاحبه ای بود که آقای کلاهداری اوایل سال89 انجام داده و گفته بودند: «صریح ترین فیلم سیاسی درباره انتخابات را می سازم.» این مصاحبه زمانی بود که من آقای کلاهداری را اصلا نمی شناختم، حتی این مصاحبه را هم ندیده بودم. به هر ترتیب این مصاحبه یک پیشینه ذهنی برای «پایان نامه» به وجود آورد. همین کفایت می کرد که جریانی شکل بگیرد که «پایان نامه» اصلا تولید نشود. به این علت هیچ تهیه کننده ای رغبت نمی کرد پشت کار قرار بگیرد.
کارشکنی دفاتر
در نهایت مجموعه ای نامرئی برای زدن «پایان نامه» شکل گرفت تا این فیلم تولید نشود. در بعضی دفاتر می گفتند سر فلان فیلم نروید و حتی بعضی از بازیگران که فیلم نامه را می خواندند و به جهت درام فیلم نامه و حوادث پیچ در پیچ آن از کار خوش شان می آمد، وقتی از دفتر بیرون می رفتند، جواب تلفن هم نمی دادند. تعداد این افراد آن قدر زیاد است که نام خیلی از آن ها یادم هم نیست. تعدادی از آن ها هم وارد فاز تقابلی شدند. یعنی دست به دست هم دادند و گفتند: یک فیلم نامه ای این چنین هست و نباید بگذاریم این اتفاق بیفتد.
فاشیست ها علیه پایان نامه
وقتی یک سری افراد نگاه فاشیستی داشته باشند، این نگاه به کجا می انجامد؟ به جایی می رسد که هیچ حرفی مخالف نگاه و دیدگاه آن ها از هیچ حلقی بیرون نیاید. این نگاه به صورت جدی پشت مخالفان فیلم «پایان نامه» بود. حتی با اینکه خیلی ها نمی دانستند فیلم نامه چی هست، وارد این جریان شدند.
کنار کشیدن آقایی
چند روز مانده به کار، فشارها به شدت زیاد شد. می دانم به خانم افشاری فشارهای زیادی وارد شد و حتی بحث به تهدید خانواده هم رسید. یکی از کسانی که در آخرین روزها دچار تردید شد و با این حرف ها که خودم و مادرم را تهدید کردند، تصمیم گرفت از حضور در کار کنار بکشد، آقای آقایی بود.
فشار بر اوتادی
در نهایت پروژه کلید خورد و خبر آغاز کار به بیرون درز کرد. سه چهار روز پس از کلید زدن، آن جریان برنامه ریزی دقیقی کرد که پروژه «پایان نامه» زمین بخورد. در این زمان ها بود که خبری منتشر شد با این مضمون که خانم لیلا اوتادی در نقش «ندا آقاسلطان» در فیلم «پایان نامه» بازی می کند. این خبر از جهتی به نفع فیلم بود که یک دفعه «پایان نامه» را میان فیلم ها برجسته کرد، اما از جهتی هم به ضرر فیلم بود که تهیه کننده و تیم اجرایی را تحت فشار قرار داد و اثرش را هم در هزینه های فیلم گذاشت. یعنی ما چیزی حدود 30درصد افزایش هزینه داشتیم به خاطر همین یک خبر.
کمپین مخالفان در فیس بوک
این خبر مقدمه یک فضاسازی رسانه ای علیه «پایان نامه» بود و در عرض 12 ساعت یا کمی بیشتر، کمپین مخالفان «پایان نامه» در فیس بوک شکل گرفت. سایت خانم «لیلا اوتادی» هک شد و عکس «ندا آقاسلطان» روی صفحه آن قرار گرفت و چنان فشار شدید روانی به خانم اوتادی و خانواده اش وارد شد که خیلی عجیب و غریب بود. خانم اوتادی در نهایت مجبور به مصاحبه شد که بگوید پایم شکسته است و تا دو ماه آینده در هیچ پروژه ای نمی توانم کار کنم؛ در صورتی که در همین بازه سر پروژه دیگری حاضر شدند. مرحله بعدی هم استعفای آقای «امیر آقایی» بود که دقیقا روزی انجام شد که قرار بود جلوی دوربین برود.
پیگیری شکایت
فشار روانی شدیدی بر تیم اجرایی پروژه وجود داشت. در آن زمان دو بازیگر اصلی فیلم و لوکیشن وزارت اطلاعات را هم از دست دادیم. در مورد خانم اوتادی ناچار به هم دردی بودیم، چون احساس می کردیم چه فشار شدیدی بر ایشان آمده است. خانم اوتادی هرچند جلوی دوربین نیامد، ولی قرارداد داشت و پیش قسط کار را هم دریافت کرده بود و البته تا این لحظه هم پس نداده است. در آن زمان فرصتی برای برخورد نداشتیم اما طبق قراردادی که داشتیم شکایت کردیم که ماجرا پیگیری شود ولی تا به حال هیچ خروجی نداشته است. ما این موضوع را تا انتها پیگیری می کنیم، چرا که معتقدیم این اتفاق، عرف سینما را به هم ریخت.
نماد ولایت مداری
مهم ترین نماد «پایان نامه» ولایت مداری است؛ دقیقا در گلوگاه های خاص و حساس که همه چیز پیچیده شده و با نگاه عمومی هیچ راه مفری دیده نمی شود، با ورود ولایت خیلی وقت ها با تدابیر خیلی معمولی و البته هوشمندانه، پیچش ها و گره های جامعه باز می شود. ما در فیلم «پایان نامه» این موضوع را به صورت نمادین مطرح کردیم و من مطمئنم در ناخودآگاه مخاطب اثر خودش را گذاشته است. زمانی که مخاطب احساس می کند یک سری اتفاقات در فیلم اذیتش می کند، یک شخصیتی که جایگاه فراتری نسبت به بقیه دارد، می آید و با یک تدبیر ساده مشکل را حل می کند. این تشبیهی از نقش ولایت است.

منبع: روزنامه کیهان